Günlük hayatımızda kurduğumuz fiziksel iletişimde dış görünümün önemi yadsınamaz. Hani bir söyleyiş vardır ya ‘insanlar kıyafetiyle karşılanır fikirleriyle ağırlanır/uğurlanır’ diye tam da o misal… İletişim yeteneğiniz ve fikirleriniz tabi ki çok önemli fakat gerek insanların önyargıları gerekse de toplumsal kurallar bizi dış görünüşe de büyük önem vermeye itiyor.
Dış görünüşümüzün kurduğumuz iletişimin verimliliğine etkisi bu kadar fazlayken, internetteki dış görünüşünüzün de online itibarınız için çok önemli olduğu çıkarımını yapmak yanlış olmaz sanırım. Aralarındaki fark göz önünde bulundurulduğunda; fiziksel iletişimde mutlaka kanlı canlı bir ‘siz’e ihtiyaç vardır ve o esnada giydiğiniz kıyafetler, saçınızın şekli, duruşunuz vs. ilk izleniminizi direkt etkiler. Yani fiziksel iletişimde o esnada olan biten ilk izlenim değerlendirmeleri size bağlıdır. İyi gününüzdeyseniz işler iyi gider… Online iletişim de ise siz evde mışıl mışıl uyurken bile kafasını uzatıp size bakan birileri vardır. Hayır tabi ki siz uyurken size direkt bakamazlar ama online görünüşünüzden, bir yerlerde bıraktığınız izlerden, attığınız tweetlerden sizi araştırmaya tabiri caizse süzmeye başlarlar. Ve en önemlisi fiziksel iletişimden farklı olarak online görünüşünüze müdahil olamadığınız yerler vardır.
İşte bu yazı tam da bu sebeple kaleme alındı. Online itibar yönetimi ve görünümünüzü siz uyurken bile olması gerektiği gibi gösterin diye. Başlıyoruz!
1. ADIM: YER/DURUM TESPİTİ
Her projede de söylediğim gibi stratejinin ilk adımı yer tespiti başka bir deyişle durum analizidir. Öncelikle işe diğer insanların sizi nasıl gördükleriyle başlayalım ve bunları not alalım ki daha sonra kendinizle alakalı görünmesini istedikleriniz ve istemedikleriniz olarak ayırıp gerekli işlemleri yapabilelim.
GOOGLE HAZRETLERİ
Kendi adınızı Google’da aradınız mı hiç? Veya Ekşi Sözlük’te? Aramadıysanız ve bunu o kadar da önemsemiyorsanız yanlış düşündüğünüzü söyleyebilirim. Şimdi bu iş için tam zamanı.
Hemen internet tarayıcınızda yeni bir gizli pencere* açın (Chrome kullananlar için ctrl + shift + N) ve adınızı soyadınızı yazarak Google’da aratın. Çıkan sonuçları bir kağıda not alın. Kağıdın yarısına olumlu olanları diğer yarısına da olumsuz olanları yazarak Google arama sonuçlarında 3 veya 4 sayfa ilerleyebilirsiniz. Şayet kağıt boş kalıyor ve hiç sonuç bulamıyorsanız bu hem iyi hem de çok kötü bir haberdir. İyi haber; kimse hakkınızda istemediğiniz bir bilgiye erişemez. Kötü haber; o kişiler hakkınızda hiç bir fikir de edinemezler ki bu çok çok kötü bir ilk izlenim olacaktır. Sizi kara kutu olarak algılayıp çekinebilirler.
*Neden gizli pencere?: Çünkü Google hesabınız aktifken yaptığınız aramaları size göre kişiselleştirmektedir. Bu şekilde olursa kendi aramalarınızı başkasının gözünden göremezsiniz. O sonuçlar daha çok sizin sıklıkla girdiğiniz sitelerden oluşur ki belki de bu sebebi bilmeyen bir çok insan kendi hakkındaki gerçek online görünümü bilmeden yaşıyorlar…
FACEBOOK VE SAZ ARKADAŞLARI
Google hazretlerinde yaptığınız ama sonucu sosyal medya hesaplarınız da sıralanmış olabilir.Twitter, Facebook, Google+, LinkedIn gibi… Ama buna aldanmadan yine gizli pencere kullanarak Twitter, Facebook, Google+ ve LinkedIn’de isminizi tam olarak yazıp aratın. Bu şekilde bu platformlarda herkese açık profillerinizin nasıl göründüğünü farkedeceksiniz. Bu kısımla alakalı da gördüğünüz önemli detayları kağıdın diğer tarafına yazın.
HER ŞEYİ KAYDEDİYORLAR!
Unutmayın internette attığınız her adım öyle ya da böyle kaydedilir. Siz unutsanız bile vakti zamanında adınıza açtığınız bir hesap bir yerlerde duruyordur ve siz görmeseniz de hatta Google’da denk gelmese bile orada varolmaya devam eder.
Peki nasıl göreceksiniz bu adımları? Bunu sağlayan özel bir arama motoru var: Pipl.com
Yukarıda yazdığım adımları pipl.com’da da uygulayarak notlar almanız 2. adım öncesi büyük önem arz ediyor.
2. ADIM: TEMİZLİK ZAMANI
Araştırmamızın ilk aşaması bitti. Sıra online itibarınız için istemediğiniz arama sonuçlarından kurtulmakta.
GOOGLE
Bunun için Google’ın ‘İçeriği Google’dan Kaldırma’ servisinden faydalanabilirsiniz.
Eğer Google veya diğer arama motorlarında bir takım bilgileriniz (banka hesap vb.) yer alıyorsa onları silmek için de yine Google’ın bir hizmeti var; Google’dan bilgi kaldırma. Ya da mesela Google’dan görsel kaldırmak isterseniz Google’dan görsel kaldırma seçenekleri size yeterli olacaktır.
DİĞER ARAMA MOTORLARI
Aynı şekilde Bing ve Yandex için de istemediğiniz sonuçları silebilirsiniz. Fakat bu iki arama motoru da feedback yani geri bildirim formu seçeneğini kullanıyor. Tek yapmanız gerek bu formu doldurup kelamınızı anlatıp yollamak.
Facebook’ta yaptığınız paylaşımlar tamamen size ait olduğu için ‘bunu sil’ diye Facebook’la iletişime girmeniz gerekmez. Siz kendiniz hangi paylaşımlarınızı görmek/göstermek istemiyorsanız silebilirsiniz. Veya ‘gizlilik ayarları’ altında ‘geçmiş gönderilerin görünürlüğünü kısıtla’ seçeneğini kullanarak da paylaşımlarınızın ekran görüntüsü alınarak saklanmasına engel olabilirsiniz. Hatta siz en iyisi en az bir saatinizi Facebook’un gizlilik ayarlarına ayırın ve bu konuda bir uzman olmaya bakın. Unutmayın ki iş başvurusu yaptığınız firmanın ik yöneticisinden, yeni tanıştığınız arkadaşlarınıza kadar geniş bir yelpazede insan sizin hakkınızda detaylı Facebook araştırması yapıyor. Bu sebeple bundan sonraki paylaşımlarınızın da gizlilik ayarlarını değiştirmenizi öneririm. Yine Facebook’un arkadaşlarınızı listelemeye yarayan özelliğini de kullanarak paylaşımlarınızda kısıtlayacağınız kişileri bir kategoriye alabilirsiniz.
Belki de en kolay temizliği twitter’da yapabilirsiniz. 2 seçeneğiniz var. Hesabınızı herkese açık konumdan özel konuma getirerek içeriklerinize erişimi kısıtlarsınız veya daha önceki tweetlerinizi inleceyerek kaldırmak istediklerinizi silersiniz. Silmesi veya kısıtlaması çok kolay olabilir ama yine de siz siz olun 2 düşünüp 1 tweet atın!
GOOGLE+
Tıpkı Facebook’taki gibi gizlilik ayarlarını iyi öğrenmeniz gereken bir platformdur Google+ da. Ve yine Facebook arkadaşlarınızı kategorilere ayırmanız gibi Google+’da ‘çevreler’ sayesinde iletişimde olduğunuz kişileri gruplandırabilir ve gönderilerinizi istediğiniz kişilere gösterip istemediklerinize bu erişimi kısıtlayabilirsiniz.
İş hayatının en popüler platformu olan LinkedIn’de dikkat etmeniz gereken en önemli husus profil bilgilerinizdir. Bu bilgileri güncel ve doğru tutmanız online itibar yönetiminiz açısından çok önemli. Tabi ki LinkedIn için de gizlilik ayarları söz konusu ve bu ayarlar sayesinde bilgilerinizin bazılarını saklı tutabiliyorsunuz. Ayrıca LinkedIn üzerinden paylaşımlar yapıyorsanız bu paylaşımları da gözden geçirmeniz ve tam profesyonel durmayan veya o platformun amacına hizmet etmeyen paylaşımlarınız varsa onları kaldırmanızı öneririm. Zira o paylaşımlar insanlara sizin profesyonel iş hayatının sosyal ağında nasıl göründüğünüz konusunda fikir verecektir.
HABER SİTELERİ
Bu kısımda yapmanız gereken çok basit. Haberinizin yazılı olduğu siteye telefonla veya maille ulaşarak kibar bir dille rahatsızlığınızı dile getirmek. Eğer haber geçmiş tarihliyse zaten bu konuda çok zorlamayacaklardır. Ancak yeni bir haberse biraz uğraştırabilirler. Dediğim gibi kibar bir dille haberi yapan editörü ikna edebilirsiniz. Ayrıca o kişiye empati yaptırabilirseniz işiniz çok daha kolay olacaktır.
Durum tespitini nasıl yapacağınızı, istenmeyen izleri nasıl temizleyeceğinizi anlattık. Şimdi sıra sıfırdan yeni bir online imaj oluşturmaya geldi… Ancak siz bu anlattıklarımla uğraşırken ben de yarınki yazıma odaklanarak size güzel bir yol haritası çıkaracağım.
NOT: Milliyet.com.tr’de 21.10.2015’te kaleme aldığım yazıdır.
