AI Transformation / Yapay Zeka Dönüşümünde Kritik Yıla Giriyoruz!
Yeni bir yıl, yeni başlangıçlar ve yeni umutlar demek. 2023 yılında teknoloji dünyasında yaşanan hızlı gelişmeler, 2024 için beklentilerimizi şekillendiriyor. Özellikle yapay zeka (AI) ve ilgili teknolojilerin yükselişi, iş dünyasında yeni bir dönemi müjdeliyor: AI Dönüşümü. Ama önce gelin hep birlikte 2023 senesinde AI ile alakalı iş dünyasını ilgilendiren neler oldu bir göz atalım.
AI ve İlgili Teknolojilerin 2023 Yılındaki Yükselişi
2023 yılı, yapay zeka teknolojilerindeki büyük atılımlarla hatırlanacak. ChatGPT, Gemini gibi yenilikçi AI uygulamaları, iş dünyasında verimliliği artıran, maliyetleri düşüren ve karar alma süreçlerini hızlandıran araçlar olarak öne çıktı. OpenAI’nin GPT ajanları, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için maliyet avantajı sağlayarak, iş gücü yönetiminde devrim yarattı. Geriye dönüp benim de yakından takip ettiğim gelişmeleri sizler için sıraladım;
- OpenAI’nin GPT-4 Lansmanı: OpenAI, GPT-3’ün devamı olan ve daha gelişmiş dil işleme yeteneklerine sahip GPT-4 modelini piyasaya sürdü. Bu model, önceki versiyona göre daha doğru ve kapsamlı yanıtlar üretebiliyor.
- Google’ın AI Tabanlı Arama Motoru Güncellemesi: Google, arama motoru algoritmasına AI entegrasyonunu derinleştirdi. Bu güncelleme, kullanıcı sorgularına daha doğru ve kişiselleştirilmiş yanıtlar sunmayı amaçlıyor.
- Tesla’nın Otonom Sürüş Teknolojisindeki İlerlemeler: Tesla, tam otonom sürüş teknolojisinde önemli adımlar attı. Bu gelişmeler, araçların daha güvenli ve verimli bir şekilde kendilerini yönetmelerini sağlıyor.
- Meta’nın AI Tabanlı Çeviri Sistemi: Meta (eski adıyla Facebook), çok dilli anında çeviri yapabilen gelişmiş bir AI sistemini devreye aldı. Bu sistem, sosyal medya platformlarında dil engellerini aşmayı kolaylaştırıyor.
- IBM’in Quantum Bilgisayarları için AI Entegrasyonu: IBM, quantum bilgisayarlarında AI kullanımını artırdı. Bu entegrasyon, bilimsel araştırmalarda ve karmaşık hesaplamalarda devrim yaratma potansiyeline sahip.
- Microsoft’un Azure AI Hizmetlerindeki Yenilikler: Microsoft, Azure AI platformuna yeni hizmetler ekleyerek, işletmelerin AI çözümlerini daha kolay entegre etmelerini sağladı. Bu yenilikler, özellikle bulut tabanlı AI uygulamalarını güçlendiriyor.
- DeepMind’ın Sağlık Alanında AI Kullanımı: DeepMind, sağlık sektöründe AI kullanarak hastalıkların teşhis ve tedavisinde önemli ilerlemeler kaydetti. Bu gelişmeler, özellikle nadir ve karmaşık hastalıkların anlaşılmasında yardımcı oluyor.
- NVIDIA’nın AI Tabanlı Grafik İşlemcileri: NVIDIA, AI tabanlı grafik işlemcilerini (GPU) piyasaya sürdü. Bu işlemciler, özellikle video oyunları ve sanal gerçeklik uygulamalarında yüksek performans sunuyor.
- Amazon’un Alexa’sında Yapay Zeka Geliştirmeleri: Amazon, Alexa sanal asistanında AI tabanlı özellikler ekleyerek, kullanıcı deneyimini iyileştirdi. Bu özellikler, daha doğal dil işleme ve kişiselleştirilmiş yanıtlar içeriyor.
- Baidu’nun AI Tabanlı Yeni Nesil Ses Tanıma Sistemleri: Çin’in önde gelen teknoloji şirketi Baidu, gelişmiş ses tanıma ve işleme teknolojileri üzerinde çalışmalarını sürdürdü. Bu sistemler, özellikle akıllı ev cihazları ve mobil uygulamalar için yenilikçi çözümler sunuyor.
Bu gelişmeler, AI teknolojisinin iş dünyasından sağlık sektörüne, günlük yaşamdan bilimsel araştırmalara kadar geniş bir yelpazede nasıl etki yarattığını gösteriyor. AI, sürekli olarak gelişen ve hayatımızın birçok alanında yenilikler sunan bir alan olarak öne çıkıyor.
Büyük Veri ve Veri Hacmindeki Artış
AI teknolojilerinin bu denli etkili olmasının arkasında yatan temel faktörlerden biri, büyük veri ve veri hacmindeki artış. Her geçen gün daha fazla veri üretiyoruz ve bu veriler, AI sistemlerinin beslenmesi ve öğrenmesi için kritik bir kaynak haline geliyor. Bu konuda insanların cebinde bir veri üretim makinesiyle gezdiğiniz anlattığım Insight bölümünü izlemenizi öneririm. Kanalımı yeni keşfettiyseniz diğer Insight bölümleri de burada bekliyor. Reklamlar bitti :D
Bu konuda bir kaç veri de sunmak isterim sizlere. Malumunuz #verikafalılık bizim işimiz!
International Data Corporation (IDC) tarafından yapılan bir tahmine göre, 2025 yılına kadar dünya genelinde üretilen veri miktarının 175 zettabayt’a ulaşması bekleniyor. Bu, 2020’deki veri hacminin yaklaşık beş katı bir artış anlamına geliyor. Ayrıca, Statista’nın bir raporuna göre, 2023 itibarıyla her gün dünya çapında yaklaşık 2,5 kuintilyon bayt veri üretiliyor. Veri, modern iş dünyasının yeni petrolü dostlar! Bu devasa veri hacmi, işletmeler için hem büyük fırsatlar hem de yönetilmesi gereken zorluklar sunuyor aslında.
Verinin AI Teknolojileri İçin Bir Kaynak Olarak Kullanımı
Yapay zeka (AI) teknolojilerinin gelişiminde ve etkinliğinde, büyük verinin (big data) rolü hayati önem taşıyor ki AI sistemleri, aslında şu anki başarısını büyük veri setlerini analiz ederek öğrenmesine, tahminlerde bulunmayı becerebilmesine ve karmaşık karar verme süreçlerini desteklemesine borçludur. Bu süreçte, verinin miktarı ve çeşitliliği, AI’nın doğruluğunu ve yeteneklerini doğrudan etkiler. Örneğin, bir AI modeli, sağlık sektöründe hastalıkların teşhisi için kullanılıyorsa, çeşitli hasta verilerini analiz ederek daha doğru teşhisler koymayı öğrenir. Benzer şekilde, müşteri hizmetleri için kullanılan bir AI, farklı müşteri etkileşimlerinden öğrenerek daha etkili iletişim stratejileri geliştirebilir.
Bu vesileyle daha bir çok sektörde AI yani yapay zekanın daha çok veri ile neler yapabileceğini konuşacağımız serilerimizi de duyurmak isterim. Örneğin;
- Yapay zekanın eğitim alanında kullanılması
- Yapay zekanın sigortacılık sektöründeki yeri
- Yapay zeka gayrimenkul profesyonellerine ne gibi fırsatlar sunar
- Kobiler için yapay zeka adaptasyonu
- Sanayici ve üreticiler için yapay zeka gerekli mi?
Gelişmelerin Doğal Sonucu: Bulut Sistemler
Her geçen gün artan veri hacmi, özellikle bulut bilişim sistemlerinin önemini artırıyor. Günümüzde, işletmeler ve kurumlar, devasa veri miktarlarını depolamak, işlemek ve analiz etmek için bulut tabanlı çözümlere yöneliyorlar. Bulut bilişim, esnek depolama kapasitesi ve güçlü işlem yetenekleri sunarak, AI sistemlerinin büyük veri setleri üzerinde etkili bir şekilde çalışmasını sağlar. Özellikle, veri yoğun AI uygulamaları için bulut bilişim, maliyet etkinliği ve ölçeklenebilirlik açısından kritik bir rol oynar. Bulut tabanlı AI çözümleri, işletmelerin veri merkezlerine büyük yatırımlar yapmadan, AI teknolojilerinden faydalanmalarını mümkün kılar.
Bu bağlamda, AI ve bulut bilişim arasındaki sinerji, işletmelerin veri yönetimi stratejilerinde tam olarak merkezde yer alması gereken bileşenler diyebilirim. Veri hacminin artmasıyla birlikte, bulut bilişim tabanlı AI çözümlerinin benimsenmesi, işletmelerin rekabet avantajı kazanmasında ve inovasyon kapasitelerini artırmasında önemli bir faktör haline geliyor ki bu konuda bir makalede 2 paragraf bana yetmez. Ayrıca bir makale yazacağım!
Yapay Zeka Dönüşümü Nedir?
AI yani yapay zeka dönüşümü, işletmelerin ve hükümetlerin dijital dönüşümü tamamlamasının ardından yapay zeka teknolojilerini benimseyerek iş süreçlerini, ürün ve hizmetlerini yeniden şekillendirmesi sürecidir. Dijital dönüşüm tamamlanmadan, AI dönüşümünün başarılı olması mümkün olamaz. Bu, iş dünyası için yeni bir çağın başlangıcı anlamına geliyor dostlar. Kendinizi buna hazırlamadıysanız hemen tüm iş süreçlerinizi dijitale taşıyın ki en azından 2024’ün 2. yarısında AI tabanlı teknolojilerle daha karlı ve daha verimli bir işiniz olsun.
Yapay Zeka Dönüşümünün Şirketler İçin Spesifik Faydaları
- Verimlilik ve Performans Artışı: AI, iş süreçlerini otomatize ederek ve tekrar eden görevleri hızlandırarak verimliliği artırır ki bu da bir sonraki maddeyi tetikliyor ve bazı basit, sıradan işler ve pozisyonlar da riske giriyor diyebilirim.
- Maliyet Tasarrufu: Otomasyon ve verimlilik artışı, uzun vadede maliyet tasarrufu sağlayacaktır elbette. Ama iş gücü masraflarından ziyade zamanla olan sorunumuzu çözmesi açısından konuya bakarsak bu ilk dönemde yanlış insan kaynakları kararları vermemizin önüne geçecektir. Yani “yapay zeka var artık size ihtiyacım yok” demeden biraz düşünmenizi öneririm :)
- Daha İyi Karar Alma: Veri analizi ve öngörü yetenekleri ile AI, daha bilinçli ve hızlı karar alma süreçlerine katkıda bulunacağı gibi bizim gibi “biri bana ne yapacağımı söylesin”ci bir toplumda bu çok çok çok değerli bir şey. Ha burada bence yapay zekanın nasıl verilerden beslendiği ve makine öğrenmesinin ne kadar doğru gerçekleştirildiği de inanılmaz önemlidir. Bunun yerli yerinde kurgulanması ile AI tabanlı kararlara güvenmek daha konforlu hissettirir. Demedi demeyin :)
- Müşteri Deneyiminin İyileştirilmesi: Kişiselleştirilmiş müşteri deneyimleri hayal olmaktan öteye gitsin artık lütfen! Bunu sunan veya sunduğunu söyleyen koca koca firmalar bile kişiselleştirmenin birinci adımının segmentasyon olduğunu anlamakta güçlük çekiyor. Müşteri deneyimini, deneyim sonrası memnuniyeti ve sadakati artırmak için yapay zeka çok önemli bir fırsat sunuyor. Bu fırsatı alanlar çok hızlı büyüyecek bence.
- Yenilikçilik ve Rekabet Avantajı: Dikkat ettiyseniz inovasyon demedim yenilikçilik dedim :) AI, yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesinde de kullanılıyor ve doğru araçlar, veri ve tabi ki strateji ile harmanlanırsa şirketlerin rakiplerinden ayrışacağı bir çok avantaj da sunuyor.
- Risk Yönetimi: AI, risk analizi ve yönetiminde daha etkili olmaya yardımcı olur. Bunu daha 2018 senesinde Edenred’te çalışırken dillendirmiş ve churn prediction için AI ve veri kullanımını projelendirmiştik. Bence bu konu ayrı bir seminer konusu bile olabilir, zira kullanıcıların ve/veya müşterilerin elde edilmesi, yeniden satın alma yapması ve tabi ki düzenli satın alan haline gelmesi için sağlanan efor ve bütçe onları elde tutmak için yapacağınız efordan çok çok azken firmaların bu risk yönetimini AI ile düzenlemesi, olası kriz ve churn’leri önden engelleyecek senaryolar oluşturması da çok değerlidir.
AI Dönüşümü İçin Yol Haritası
- Dijital Dönüşümü Tamamlayın: AI dönüşümüne başlamadan önce, şirketinizin dijital altyapısını güçlendirmelisiniz. Sadece paperwork’ten bahsetmiyorum. Artık sistemler ve platformlardan -ki cloud base olsun artık lütfen- faydalanmalısınız. İş süreçleriniz birbirine entegre edilmeli ve birbirleriyle konuşabilir olmalıdır.
- AI Stratejisi Belirleyin: Şirketinizin ihtiyaçları neler? Hedeflerine uygun bir AI stratejisi geliştirmek için önce ihtiyaçla başlayın. Sonra bu ihtiyaçlara gitmek sizin hangi hedeflerinize hizmet edecek bunları belirleyin. Yani “herkes yapay zekayla bir şeyler yapıyor yahu kardeşim” deyip siz de ortaya atlamayın ne olur. Herkesin ihtiyaçlarına göre bu trene doğru vagondan binmesi çok değerli.
- Veri Yönetimini Optimize Edin: Artık mideniz bulanacak belki ama veri veri veri… AI’nın başarısı, kaliteli ve düzenli veriler çok önemli. Veri toplama ve veri yönetimi için çalışmaya başlamalısınız. Dijital varlıklarınızın sayısını arttırmak ve bu sistemlerden veri toplayabilir hale gelmek gibi süreçleri değerlendirin derim. Bu konuda örnekler dinlemek isterseniz bana yazın, bir kahve içelim :)
- Yetenek ve Eğitim: AI projelerini yönetecek iç yetenekleri geliştirin veya dışarıdan danışmanlık, mentorluk alın derim. Mevcut çalışanları AI ve veri bilimi konularında eğitmeniz de gerekli. Bu konuda eğitim tasarımı için ROIVA Akademi‘deki yöneticilerimizle iletişime geçmeniz harika olur. Sektörünüze ve şirketinizin iş yapma şekillerine göre yapay zeka farkındalık eğitimleri ve atölyeleri planlayabiliriz.
- Küçük Başlayın: Küçük ölçekli pilot projeler harikadır! Önemli olan hızlıca ölçeklendirilebilir bir test ortamında başlayarak AI’nın şirketinizdeki etkisini değerlendirmek. Eğer bu sonuçlar manipulasyona kapalıysa ve objektif ise, go go go!
- Teknoloji Yatırımı İçin Araç / Aracı Seçimi: Gerekli AI teknolojilerini ve araçlarını seçmek de onları anlamak kadar zor. Paralısı var ücretsizi var, var oğlu var… Hele bir de sosyal medyada denk geldiğiniz ‘Hala XYZ’ye para mı veriyorsun? Aptal seni’ triplerindeki -bana göre- dolandırıcılara takıldıysanız işiniz zor. İhtiyaç duyulan alanlarda stratejik satın almalar yapmak için benim tavsiyem araçların trial kullanımı ve bu deneyim sonrası çıktılarla karşılaştırma yapmanızdır.
- Kültürel ve Organizasyonel Değişiklikler: İşte geldik işin cafcaflı kısmına :) AI dönüşümünü destekleyecek en önemli şey insanların ve kültürün dönüşümüdür. Kurumsal kültürü ve organizasyon yapısını bu dönüşüme hazırlamak zorundasınız. Yapay zeka çok kısa sürede öcü olmaktan çıktı ve şu an popüler oldu. Yakında zorunluluk olacak sevgili dostlar. Bu yüzden insanları ve şirket kültürünüzü buna hazırlamalısınız. Nasıl mı? Çağırın anlatalım :)
- Sürekli İyileştirme ve Ölçüm: İyi de bu dönüşüm bize ne kattı? sorusunun sorulması çok doğaldır. Hele ki bir Türk iş insanıysanız hemen kasaya bakarsınız bir geliştirmede. Bizim bence çok değerli bir alışkanlığımızdır bu. Bu geliştirme bize ne kadar kazandırdı? Bunu bilmek her patronun hakkıdır da. Ama şunu unutmamak lazım, en büyük firmalar ve zenginlerin genel mottusu masrafları ve eldeki finansalı optimize etmekten geçer. AI uygulamalarınızın ve dönüşüm çalışmalarınızın performansını da bu minvalde öncelikle 3 ayda getirdiği iş gücü faydasına, masraflarda yarattığı tasarrufa ve süreçlerdeki zaman tasarrufuna göre değerlendirmelisiniz. Sonraki 3 ayda ise stabilite ve gelişim kontrolünü tercih edin. 6. aydan sonra ise sürekli olarak izleyeceğiniz ve iyileştireceğiniz yeni metrikler bulup -ki bunlar bence yeni satış kanalları, elde tutma oranları, karlılık vb. olmalı- bu KPI’ları herkesin hedeflerine koymalısınız.
AI dönüşümü, şirketler için önemli fırsatlar sunarken, bu geçişin dikkatli bir şekilde planlanması ve uygulanması şart. Yukarıdaki yol haritası, 2024’te AI dönüşümüne başlamak isteyen şirketler için bir başlangıç noktası sunar diye umuyorum. Ama elbette bu yol haritasında bir rehbere ihtiyaç duyabilirsiniz. O noktada bana ulaşmaktan çekinmeyin lütfen.
Merhaba 2024.AI
Zor geçen bir senenin ardından 2024, AI dönüşümünün iş dünyasında yeni ufuklar açtığı bir yıl olacak gibi görünüyor. Bu dönüşüm, sadece teknolojiyi benimsemekle kalmayıp, aynı zamanda iş süreçlerini, liderlik anlayışını ve kurumsal kültürü yeniden şekillendirmeyi gerektiriyor bence. Dijital dönüşümü tamamlamış ve AI teknolojilerine yatırım yapmış şirketler, rekabette bir adım öne çıkacaklar bana kalırsa. Bütün firmaların da en az 1 alanda yapay zekayı deneyimleyeceğini düşünüyorum 2024’te.
Yeni yıl, yeni başarılar ve yeniliklerle dolu olsun. Unutmayın, geleceği şekillendirenler, bugünün fırsatlarını en iyi şekilde değerlendirenlerdir! Mutlu seneler…
